Mając na uwadze kultywowanie i propagowanie dawnych tradycji kulinarnych regionu świętokrzyskiego w 2003 roku Muzeum Okręgowe w Sandomierzu wyszło z inicjatywą organizacji I edycji konkursu kulinarnego pt. „Nasze sandomierskie – kulinaria regionalne”. Stałymi uczestnikami konkursu są delegacje gmin powiatu sandomierskiego, które rywalizują ze sobą o zdobycie głównej nagrody „Srebrnej Chochli”. Każdej edycji imprezy towarzyszy inny temat kulinarny. Przedstawiciele gmin prezentują przed komisją jurorską oraz zgromadzoną publicznością zgłoszony do konkursu „produkt kulinarny”. .
Jurorzy oceniają nie tylko walory smakowe potraw, ale również co jest bardzo istotne ich pochodzenie regionalne, właściwy dobór składników, przyjętą technikę wykonania, estetykę gminnych stoisk oraz formę publicznej prezentacji. Co roku pięknie zaaranżowane stoiska, suto zastawione różnorodnymi potrawami, ciastami, domowej produkcji nalewkami, sokami, przetworami, owocami i warzywami przyciągają uwagę licznie zgromadzonej publiczności, która bardzo chętnie uczestniczy w ich degustacji.
Wykaz dotychczasowych edycji:
I edycja – 2003 r.
Tematyka konkursu „Tradycyjne potrawy kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Gmina Wilczyce
Potrawa - „Bidula” (przygotowana z kapusty, ziemniaków, białej fasoli, cebuli, okraszona smażonym boczkiem i cebulką).
II edycja – 2004 r.
Tematyka konkursu „Tradycyjne pieczywo domowe podawane z dodatkami”
Zwycięzca: Gmina Dwikozy
Pieczywo - „Chleb żytni z czarnuszką na liściu chrzanowym"
III edycja – 2005 r.
Tematyka konkursu „Potrawy z kaszy - tradycyjne dania kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Gmina Wilczyce
Potrawa - „Zawijańce po wiejsku”
IV edycja – 2006 r.
Tematyka konkursu „Domowe przetwory i marynaty”
Zwycięzca: Gmina Łoniów
Zakąska - „Karp marynowany tzw. Łoniowiak”
V edycja – 2007 r.
Tematyka konkursu „Ziemniaczane potrawy kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Koprzywnica
Potrawa - „Kugiel mieszczańki”
VI edycja – 2008 r.
Tematyka konkursu „Jabłko podstawowy składnik wiejskich dań”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Zawichost
Potrawa - „Japconka”
VII edycja – 2009 r.
Tematyka konkursu „Kapusta - podstawowy składnik regionalnych potraw”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa - „Dziadówka”
VIII edycja - 2010 r.
Tematyka konkursu „Rośliny strączkowe w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Koprzywnica
Potrawa - „Groch z kapustą kwaszoną na żeberkach w pierzynce chlebowej”
IX edycja – 2011 r.
Tematyka konkursu „ Potrawy z drobiu w regionalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Kaczka po wiejsku”
X edycja – 2012 r.
Tematyka konkursu „Pierogi po wiejsku”
Zwycięzca: Gmina Dwikozy
Potrawa - „Pierogi z kaszą jaglaną z mięsem z rosołu”
XI edycja – 2013 r.
Tematyka konkursu „Ryby słodkowodne w regionalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Łoniów
Potrawa - „Karp wędzony”
XII edycja – 2014 r.
Tematyka konkursu „Nabiał - podstawowy składnik wiejskich potraw”
Zwycięzca: Gmina Obrazów
Potrawa - „Serowe obłoczki”
XIII edycja – 2015 r.
Tematyka konkursu „Potrawy jarskie w kuchni wiejskiej”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Gołąbki z kaszą w sosie pieczarkowym”
XIV edycja – 2016 r.
Tematyka konkursu „Tradycyjne zupy Sandomierszczyzny”
Zwycięzca: Miasto i Gmina Koprzywnica
Potrawa – „Poliwka z lebiodo”
XV edycja – 2017 r.
Tematyka konkursu „Rośliny dziko rosnące w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Łoniów
Potrawa – „Zupa z czarnego bzu”
XVI edycja – 2018 r.
Tematyka konkursu „Warzywa korzeniowe w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Zupa marchwiowo-buraczkowa”
XVII edycja – 2019 r.
Tematyka konkursu „Grzyby w lokalnej kuchni”
Zwycięzca: Gmina Samborzec
Potrawa – „Przysmak leśny – kluski kładzione w sosie kurkowym”
Iwona Łukawska
fot. MB
Biblioteka Muzeum Okręgowego w Sandomierzu posiada w swych zbiorach kolekcję kilkunastu XVIII-wiecznych starodruków, wytłoczonych przez działającą przy kolegium jezuitów drukarnię.
Z chwilą pojawienia się w Sandomierzu w 1602 roku jezuici wywierają duży wpływ na kształtowanie życia kulturalnego, stają się ideologicznymi przewodnikami w szlachecko-mieszczańskim środowisku naszego miasta.
Drukarnia została uruchomiona w 1716 roku, przez rektora Stanisława Głowczeńskiego, równocześnie z czcionkarnią. Mieściła się w suterenach wschodniego skrzydła kolegium od strony Wisły.
Dzięki własnej drukarni jezuici mogli dostarczać miejscowym oraz okolicznym szkołom potrzebnych podręczników, duchowieństwu literatury teologicznej i ascetycznej, a kościołom literatury liturgicznej.
Ponadto drukarnia tłoczyła druki okolicznościowe, kalendarze, a także dzieła literackie.
W latach 1716-1773 (do momentu kasacji zakonu) według obliczeń Edwarda Smorąga drukarnia wydała 254 druki (E.Smorąg, Drukarnia jezuicka w Sandomierzu w XVIII w. „Roczniki Biblioteczne” nr 9, 1965 r., s. 35-67).
Druki sandomierskie charakteryzuje (jak większość polskich tego okresu) dość niski poziom warsztatowy i estetyczny. Wydawane były na papierze nie najlepszego gatunku, niestarannie wykonane, o przeciętnym materiale zdobniczym i ilustracyjnym.
Na szczególną uwagę zasługuje jednak obecność w posiadanych przez nas drukach jednego z trzech zamieszczanych przez jezuitów miedziorytów.
Pod względem techniki wykonania można je zaliczyć do najwartościowszych osiągnięć w skali europejskiej.
Działalność wydawnicza drukarni miała olbrzymie znaczenie nie tylko dla kolegium, ale także dla innych odbiorców, podnosiła bowiem poziom nauczania, dodawała prestiżu miastu jako ośrodkowi nauki i kultury.
Posiadanie drukarni podnosiło rangę szkoły, stawiając ją w rzędzie największych i najlepiej rozwiniętych placówek jezuickich.
Agnieszka Rusek
Zapraszamy badaczy, którym Ziemia Sandomierska jest znana a dziedzictwo narodowe bliskie, o nadsyłanie prac, które mogłyby zostać opublikowane na łamach kolejnego, 5 tomu Pamiętnika Sandomierskiego.
Na zgłoszenia wraz z podaniem tytułu lub tematyki tekstu czekamy do końca grudnia 2018 roku, na gotowe prace – 15 lutego 2019 roku.
Pamiętnik Sandomierski to wydawnictwo Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, którego ostatni, 4 numer ukazał się w lutym 2012 roku, po 15 latach przerwy. W naszym czasopiśmie publikowane były dotychczas artykuły i materiały badawcze, rozprawy oraz recenzje dotyczące archeologii, etnografii, historii, historii sztuki i literatury. Od najbliższego numeru będą mogły się także ukazywać prace dotyczące konserwacji zabytków muzealnych oraz numizmatyki. Tak jak poprzednio w dalszych numerach będzie także kronika muzealna, odnotowująca najważniejsze wydarzenia z bogatej i różnorodnej działalności wystawienniczej oraz oświatowej Muzeum Okręgowego w Sandomierzu. Pismo dotychczas wydawane było wyłącznie w języku polskim a od najbliższego numeru spis treści, streszczenia oraz podpisy pod rycinami będą tłumaczone także na język angielski. Wyjątkowo za zgodą komitetu redakcyjnego prace będą mogły zostać opublikowane w języku obcym odpowiadającym tematyce artykułu. Wersją pierwotną Pamiętnika Sandomierskiego jest wydanie papierowe.
Głównym założeniem Pamiętnika Sandomierskiego jest popularyzacja wiedzy o Sandomierzu i Ziemi Sandomierskiej, o jej pięknej przyrodzie, bogatej historii, ludziach z nią związanych, zabytkach i kulturze. Pamiętnik umożliwi pracownikom Muzeum Okręgowego w Sandomierzu oraz innych placówek kulturalnych i naukowych naszego miasta, a także naukowcom z innych ośrodków, spotkania z Czytelnikami poprzez publikowanie swoich tekstów.
Wydanie 5 numeru Pamiętnika Sandomierskiego jest planowane na marzec 2019 roku. Część najbliższego tomu chcielibyśmy poświęcić zmarłemu w 2018 roku, byłemu pracownikowi Muzeum, archeologowi śp. Józefowi Ścibiorowi.
Wszystkie dotychczasowe numery Pamiętnika Sandomierskiego dostępne są w bibliotece Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.
REDAKCJA Pamiętnika Sandomierskiego:
Redaktor Naczelny: Dominik Kacper Płaza
Sekretarz Redakcji: Agnieszka Rusek - Welc
Komitet Naukowy. Redakcja. Recenzenci:
Andrzej Buko, Krzysztof Burek, Roman Chyła, Marek Florek, Tomisław Giergiel, Feliks Kiryk, Dominik Kacper Płaza, Piotr Werens, Karolina Garnuszek, Iwona Łukawska, Bożena Ewa Wódz, Pracownik Działu Literatury, Natalia Sadlej
KONTAKT:
Agnieszka Rusek - Welc
Muzeum Okręgowe w Sandomierzu
27-600 Sandomierz, ul. Zamkowa 12
tel. 0-15 644 57 57 w. 23
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Wytyczne dla autorów
Prace powinny zawierać:
1. pełne imiona i nazwiska autorów
2. pełne dane miejsca pracy autorów
3. adresy e-mail i adresy do korespondencji autorów, stopnie i tytuły naukowe, afiliacje autorów
4. Przed akceptacją tekstu do druku i wysłaniem do recenzji redakcja zastrzega sobie prawo do wprowadzania drobnych korekt, uzupełnień i poprawek stylistycznych a także nieścisłości nazewniczych i terminologicznych. W razie potrzeby większych zmian praca będzie przesyłana Autorowi z prośbą o wyjaśnienia lub wprowadzenie stosownych korekt itp.
5. Praca powinna być przygotowana w edytorze Microsoft Word (czcionka Times New Roman, 12 pkt, wyjustowany, odstęp 1,5 linii). Marginesy dla strony A4: prawy, lewy, górny i dolny 2,5 cm.
6. Rysunki, fotografie, grafiki powinny być umieszczone w osobnych plikach wysokiej jakości, w kolorze lub czarno-białe, w formacie TIFF lub JPEG (min. 300 dpi). Miejsca, w których autor chciałby umieścić daną grafikę w tekście, należy oznaczyć w nawiasach kwadratowych z pogrubieniem, podając numer i nazwę pliku, np.: [1. foto-2.jpg] w pliku z tekstem podstawowym.
7. Osobne pliki tekstowe powinny zawierać: tytuł oraz abstrakt (w języku polskim i angielskim), tekst podstawowy, wykaz literatury, tytuł oraz podpisy do rysunków, fotografii i grafik (w języku polskim i angielskim), tabele. Pliko powinny być jednoznacznie opisane by były łatwe do identyfikacji.
8. Literatura powinna być numerowana [1, 2, 3] i cytowana konsekwentnie w kolejności powołania w tekście (10 pkt), np.:
1A. Boniecki, Herbarz Polski, t. 6, Warszawa 1903, s. 136.
2A. Kunysz Grodziska w województwie rzeszowskim, "Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego za 1966 r.", 1968, s. 85.
Praca może być przesłana drogą elektroniczną na adres sekretarza redakcji: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.lub pocztą na wyżej podany adres (1 wydruk oraz CD).
Artykuły zostaną opublikowane po uzyskaniu pozytywnych recenzji. Autorzy będą informowani na bieżąco (e-mail) o opinii recenzentów.
Po ukazaniu się wersji pierwotnej Tom będzie publikowany w całości na stronie internetowej Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.
Liczymy na owocną, miłą współpracę!
Strona 5 z 6
