Nr inw. MS-1351/a

wymiary: 25 x 13,5 x 10,5 cm

waga: 4640 g 

W zbiorach Działu Archeologicznego możemy natrafić również na okazy geologiczne. Jednym z nich jest „kloc drewna kopalnego” przekazany do muzeum w 1971 roku przez mieszkańca Wilczej Woli.

Już od wieków skrzemieniałe drewno oraz procesy prowadzące do jego powstania stanowiły obiekt domysłów. Tak pisał o nim Jan Długosz w swoich „Rocznikach czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego”:

„Drzewa taką naturę mają i tę właściwość, że jeżeli jakaś ich część, choćby gałąź lub inny kawał, odcięta zostanie lub odłamana, lub jeżeli nawet całe drzewo zostanie ścięte, przemienia się i przekształca po kilku latach w krzemień i prawie taki, jak krzemień prawdziwy – uderzony – iskrę wydaje, zachowując wielkość i rozmiary, w jakich był odcięty, przecie mając właściwości i przyrodzenie krzemienia.”

Dziś wiemy, że proces petryfikacji drewna jest powolny, wieloetapowy i stanowi efekt przebiegającej w wodnym środowisku mineralizacji oraz wysycania tkanek roślinnych roztworami krzemionkowymi. Większość okazów pochodzi z okresu permu bądź oligocenu.

Ciekawostką jest, że skrzemieniałe drewno bywało w pradziejach sporadycznie wykorzystywane jako surowiec do produkcji narzędzi.

Bibliografia:

Długosz J.: Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, Księga Pierwsza / Księga Druga,  Warszawa, PWN, 1962, str. 178

Maruszczak H.: Skamieniałe szczątki drzew lasu mioceńskiego na Roztoczu (Polska SE i Ukraina NW), Przegląd Geologiczny, vol. 49, nr 6, 2001, str. 532 – 537

Přichystal A.: Kamenné suroviny v pravěku východní části střední Evropy, str. 168-172, Brno, 2009

Notę opracował
Piotr Werens